امضای خا م فروشی قیر را کدام نهاد زد؟ - ایستگاه بازی

به گزارش گروه رسانه های خبرنگاران، چندی پیش گزارشی مبنی بر صادرات قیر خام به اصطلاح فروش مواد اولیه قیر (وکیوم باتوم) در رسانه ملی منتشر شد که بازتاب های بسیار زیادی را به همراه داشت، موادی که می بایست به صورت فراوریی و فرآوری شده جنبه صادراتی به خود بگیرد .

وکیوم باتوم ماده اولیه فراوری قیر و نفت کوره است و 70 درصد ماده اولیه نفت کوره نیز VB است، همچنین بالای 90 درصد فراوری نفت کوره کشور در نیروگاه ها استفاده می گردد. در کشور ما شرکت نفت پاسارگاد و شرکت نفت جی به عنوان فراورینمایندگان در صنعت قیر فعالیت می نمایند .

پالایشگاه های نفت اصفهان، بندرعباس، تبریز، تهران و شیراز به عنوان عرضه نماینده وکیوم باتوم در بورس کالا هستند؛ مجتمع ذخیره سازی فراوری قیر در بندرعباس به عنوان بزرگترین فراورینماینده قیر در خاورمیانه شناخته شده است و کارخانه اصلی این مجتمع در اصفهان و محصول نهایی آن از بندر شهید رجایی به کشورهای خارجی صادر می گردد، آن طور که پیداست شرکت پالایش نفت بندرعباس مقدار زیادی از مواد اولیه قیر را در اختیار شرکت نفت جی قرار داده است اما مواد اولیه فراوری قیر از پالایشگاه مورد نظر را تحویل گرفته و برای صادرات به بندر شهید رجایی ارسال نموده است! البته ناگفته نماند که بیش از هر چیزی گمان می رود این بین با مجوز فعالیت در استان هرمزگان با نام مجاز و به نفع شرکت های فراورینماینده قیر، مواد اولیه را خریداری و قصد صادرات خام این مواد را نمایند !

ماده ای که ارزش بسزایی در صنعت فراوریات آسفالت مرغوب را دارد. نکته عجیب تر اینجاست که در مهر سال جاری خبر از واردات قیر نامرغوب و بی کیفیت از کشورهای همجوار نیز به گوش رسید، داستانی که قرار بود برعکس عملیاتی گردد و ما با فراوری قیر مرغوب در رسته صادرنماینده آن باشیم، نه صادرنماینده وکیوم باتوم که ماده خام این صنعت به شمار می رود. اما تاسف بر انگیز است که صادرات قیر ایران از 63 بازار به 21 بازار کاهش پیدا نموده و عمده این بازارها را رقبای ایران از جمله عراق تأمین می نمایند .

تشویق افشا نمایندگان فساد در کشور توسط رئیس قوه قضائیه، کدام نهادها قیر خام را می فروشند!؟

در روزهای گذشته ابراهیم رئیسی، رئیس قوه قضاییه در سخنرانی که در همایش تخصصی دادستان های سراسر کشور داشت از خبرنگاری که خام فروشی قیر در استان هرمزگان را به تصویر کشیده بود حمایت کرد ه و افشانماینده فساد در کشور رابازوی برپایی عدالت می خواند .

چهار درصد فراوری قیر جهان در دست ایرانیان

سالار رحیمیان کارشناس بازار انرژی در خصوص خام فروشی مواد اولیه قیر، وضعیت ایران در بازارهای جهانی و فعالیت های شرکت ها و علت صادرات قیر به صورت خام، اظهار کرد: در سال حدود 4 تا 5 ، 4 تن قیر فراوری می کنیم که چهار درصد قیر فراوری جهانی را مشمول می گردد و از میان به مقدار 2.5 نیز صادر انجام می دهیم .

وی ادامه داد: وزارت نفت مکلف است 88 درصد فراوری را به نهادهای مطرح اختصاص دهد. البته نهادهایی هم مانند شهرداری و وزارت راه و شهرسازی تقریبا قیر را به صورت رایگان دریافت می نمایند به طور مثال پیمانکار های شهرداری قیر را دریافت نموده و با قیمت های بالاتر آن را صادر و قیر بی کیفیت عراق را خریداری و مصرف می نمایند.گفته می گردد که ریشه این عمل رانت خواری است که موجب غیرشفاف شدن فضا شده است .

وی در ادامه توضیح داد: 80 درصد قیر در ایران توسط شرکت جی و پاسارگاد فراوری می گردد؛ کشور ما در بحث صادرات به شدت در افول قرار گرفته است .

رحیمیان گفت: 5 تا 6 سال گذشته ایران به عنوان دومین فراوری نماینده قیر در آسیا و چهارمین فراورینماینده قیر در جهان بودیم و همواره قیمت اول توسط ایران و بعد توسط بحرین اعلام می شد؛ اما در حال حاضر این چنین نیست و کاملا برعکس شده است. می توان علت این سرکشستگی را ورود شرکت های کوچک که فراوریات غیر پالایشگاهی دارند، عدم هماهنگی بین شرکت های داخلی و صادرات پیمانکارهای راهداری دانست .

رحیمیان در انتها گفت: علت صادرات خام مواد اولیه قیر می تواند آشفتگی بازار داخلی، عدم هماهنگی بین فراورینمایندگان و اتحادیه قیر، تسویه

ریالی وزارت نفت، نبود نظارت صادراتی، وجود رقبای جدید و نبود انسجام لازم در عرصه بازار باشد .

مشتریان واقعی خارجی به دنبال قیر هستند نه وکیوم باتوم!

محسن ورزشکار رئیس هیئت مدیره انجمن قیر ایران در خصوص خام فروشی وکیوم باتوم، گفت: به طور کلی خروج هر محصولی از کشور به منظور فروش در بازارهای خارجی، یا از راستاهای رسمی و قانونی و تحت نظارت گمرک انجام می گردد که به آن صادرات گفته می گردد، یا از راستاهای غیر رسمی و غیر قانونی و خارج از چارچوب های تعریف شده که به آن قاچاق اطلاق می گردد .

او در خصوص صادرات محصول قیر، بیان نمود: خوشبختانه برخورداری از گواهینامه استاندارد به منظور اطمینان از تطابق این محصول با معینات فنی استاندارد اجباری است و هیچگونه صادرات قیر بدون انطباق با استاندارد امکانپذیر نیست، ضمن اینکه گمرک نیز بر این فرایند اشراف و نظارت کامل دارد .

ورزشکار اضافه کرد: هر گونه صادرات قیر ایران نیز به وسیله بورس کالای ایران صورت می گیرد، بر این اساس بورس کالا نیز می تواند به عنوان یک فیلتر کنترل نماینده محسوب گردد .

رئیس هیئت مدیره انجمن قیر ایران اضافه کرد: در خصوص صادرات وکیوم باتوم به عنوان خوراک کارخانه های فراوری قیر، توجه به این نکته لازم است که صادرات رسمی قیر به وسیله پالایشگاه ها صورت نمی گیرد بلکه خریداران این مواد مسئول فروش و صادرات آن هستند. در نهایت قیرساز هیچگونه دخالتی در این موضوع ندارند .

او ادامه داد: اصولا وکیوم باتوم به عنوان ته مانده برج تقطیر پالایشگاه هاست که در بورس کالا و در رینگ داخلی عرضه شده و شرکت های فراوری نماینده قیر در یک فرایند کاملا قانونی آن را خریداری و در کارخانه های فراوری قیر به گریدهای مختلف قیر تبدیل می نمایند .

ورزشکار با بیان اینکه صادرات وکیوم باتوم به عنوان یک ماده اولیه برای شرکت های قیر ساز هیچگونه ارزش اضافه کرده ای ندارد، بیان نمود: مشتریان صادراتی شرکت های فراوری نماینده قیر، مشتری گریدهای مختلف قیر هستند و مشتری وکیوم باتوم نیستند .

رئیس هیئت مدیره انجمن قیر ایران با اشاره به اینکه صادراتی تحت عنوان وکیوم باتوم نداریم که بخواهند جلوی آن را بگیرند، گفت: وکیوم باتوم پالایشگاه بندر عباس به تایید مراکز پژوهشی و مطالعاتی تا حدود زیادی دارای معینات قیر است و به همین علت پنج درصد گرانتر از وکیوم باتوم نرمال فروخته شده و به راحتی به وسیله فرایند بلندینگ با وکیوم نرمال یا سلاپس به گریدهای قیر تبدیل می گردد .

او تشریح کرد: شایان ذکر است در بعضی فصول پر تقاضای بازار قیر، کل وکیوم باتوم عرضه شده توسط پالایشگاه های کشور فروخته شده و حتی رقابت می گردد اما در فصول کم تقاضا، ممکن است همه وکیوم باتوم عرضه شده توسط پالایشگاه ها به فروش نرسد .

ورزشکار با بیان اینکه خام فروشی یک اصطلاح کاملا اشتباه است، اضافه کرد: برای فراورینمایندگان قیر، فروش وکیوم باتوم به بازارهای صادراتی هیچگونه توجیهی ندارد .

رئیس هیئت مدیره انجمن قیر ایران با بیان اینکه قاچاق وکیوم باتوم به وسیله مجاری رسمی و گمرک انجام نمی گردد، گفت: شرکت های صادرنماینده قیر ملزم به ارائه فاکتور منشا وکیوم باتوم خریداری شده خود به منظور صادرات قیر هستند و در سامانه ثامن این فاکتورهای منشا باید ثبت گردد .

او درباره خام فروشی وکیوم باتوم، گفت: خام فروشی وکیوم باتوم اگر هم انجام گردد، شرکت های بزرگ و معتبر و شناخته شده که همه فعالیت هایشان تحت نظارت است، نمی توانند این کار را انجام دهند .

میز معاملاتی وکیوم باتوم در قبال خام فروشی چه نقشی دارد!؟

در ادامه این آنالیز ها به سراغ میز معاملاتی مواد اولیه قیر یعنی سازمان بورس، بورس کالا و بورس انرژی رفتیم که در این باره علی حسینی مدیرعامل بورس انرژی اظهار کرد: بورس انرژی متولی معاملات قیر در کشور نیست بلکه طبق سیاست گذاری های شورای عالی بورس این روند بر عهده بورس کالا گذاشته شده است .

همچنین یک مقام مسئول در بورس کالا می گوید: خریداران مواد اولیه قیر دارای پروانه بهره برداری و مجوز از وزارت صمت هستند و پس از انجام معاملات، بورس کالا اسامی و فهرست خریداران را به صورت مستمر برای سازمان حمایت از فراوری نماینده و مصرف نماینده، جهت نظارت بر فراوری این محصول در کارخانجات فراوری قیر ارسال می نماید .

او بیان نمود: در نتیجه بورس کالا تنها میزی برای فروش محصولات، به صورت کاملا قانونی است و نحوه صرف مواد خریداری شده و فراوری آن را دنبال نمی نماید چرا که جزو وظایف آن تعریف نشده است. بهتر از چرایی فروش محصولات و یا خام فروشی را از شرکت پخش فرآورده های نفتی و یا شرکت ملی نفت جویا شوید .

در ادامه راستا آنالیز نحوه خام فروشی قیر در کشور و همچنین پاسکاری های متعدد دستگاه ها به سراغ شرکت پخش فرآورده های نفتی رفتیم که یکی از مقامات مسئول این نهاد نیز این طور می گوید که فروش قیر توسط شرکت پخش فرآورده های نفتی تنها به عنوان یک واسطه صورت می گیرد و نحوه فروش آن در کشور بر عهده شرکت ملی نفت و در نهایت وزارت نفت است .

او ادامه می دهد: چرا که همانطور که در نام این نهاد(شرکت پخش فرآورده های نفتی) معین است تنها وظیفه پخش فرآورده های نفتی بر عهده این نهاد است .

تعریف واقع گرایانه بخش خصوصی از فروش عجیب قیرخام به صورت قانونی!

سید حمید حسینی عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرنمایندگان نفت، گاز و پتروشیمی گفت: بعضی برای خام فروشی وکیوم باتوم، ادعا دارند این کالا را با اسلایس ترکیب می نمایند. ادعاهایی وجود دارد که بعضی این کار را در کارخانه و بعضی در اسکله انجام می دهند.

او بیان نمود: محصول موجود در پالایشگاه بندرعباس بین قیر و وکیوم باتوم است که نه می توان به آن قیر اصلاح شده و نه وکیوم باتوم گفت. این محصول نزدیک به وکیوم باتوم است که اگر 5 درصد در آن سلابس بگذارند، تبدیل به قیر اصلاح شده 60 ، 70 می گردد.

حسینی با اشاره به اینکه ترکیب قیر و وکیوم باتوم بیشتر به دلیل اختلاف فنی رخ می دهد، ادامه داد: اگر تخلفی در این بین اتفاق افتاده، اداری است. بورس این محصول را به نام وکیوم باتوم می فروشد. از طرفی صادرات وکیوم باتوم مجاز نیست که مسئله ساز شد و ابهامات موجود در قانون و مقررات باعث بروز این اتفاق شده است.

عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرنمایندگان نفت، گاز و پتروشیمی اضافه کرد: پالایشگاه بندرعباس قیر 60،70 فراوری می نماید، پلی اتیلن پایینی دارد و به عنوان قیر صادراتی نمی توان از آن استفاده کرد. کسی که قرار است این قیر را اصلاح کند باید کارخانه و مجوز داشته باشد اما ابهاماتی در این بین وجود دارد که وزارت صمت و وزارت نفت باید آن را برطرف نمایند.

او تشریح کرد: برای برطرف ابهامات، وزارت صمت و ستاد مبارزه با قاچاق کالا باید به این موضوع ورود نمایند.

عضو هیئت مدیره اتحادیه صادرنمایندگان نفت، گاز و پتروشیمی بیان نمود: در بندرعباس هفته ای 60 هزار تن قیر فراوری می گردد، 3 هزار تن آن به واحدهایی که در اطراف کارخانه هستند اختصاصو باقیمانده آن به پالایشگاه پاسارگاد می رسد، حدود 10 تا 15 تن هم در بورس کالا عرضه می گردد که فعلا بحص اصلی در بر سر همین میزان معاملات است.

مباحث فوق در یک جمله این موضوع را متذکر می گردد که فروش وکیوم باتوم آن هم در بنادر کشور تاحدودی خارج از عرف و قانون تجارت جهانی به نظر می رسد، آنطور که فعالان این بخش می گویند اکثر کشورها به دنبال قیر هستند چرا که خرید وکیوم باتوم نیازمند وجود کارخانجات فراوری قیر در آن طرف مرز و افزایش هزینه های فراوریی برای آن کشور است در نتیجه خرید قیر کامل برای کشورهای بدون منابع نفتی به صرفه تر است.

اما اینکه این روزها خرید وکیوم باتوم به نظر تاحدودی احتمال تخلیه منابع ملی کشور به وسیله دلالان لنجی در حاشیه خلیج فارس به نظر می رسد. متاسفانه پس از گذر از هفت خان رستم برای آنالیز چرایی و نحوه خام فروشی در سبد معاملاتی کشور، مسئولان شرکت ملی نفت ایران نیز هیچ پاسخی به خبرنگاران نمی دهد و با هر بار تماس تنها جمله ای تحت عنوان مسئولان این نهاد مصاحبه نمی نمایند را مطرح می نمایند.

موضوعی که در چند روز گذشته، نارضایتی مردم مبنی بر هدر رفت سرمایه های ملی و همچنین از دست رفتن فرصت های شغلی در این زمینه را در برداشته است .

منبع:باشگاه خبرنگاران

،