آشنایی بهتر با اسفنج دریایی (تغذیه، تنفس و فراوری مثل)
به گزارش ایستگاه بازی، اسفنج دریایی نوعی جانور بی مهره آبزی غیر متحرک است که همیشه در دریا زندگی می نماید و به یک نقطه ثابت می چسبد. این جانوران در شکل های مختلفی یافت می شوند. ظاهر آن ها به نوع آب دریا و محیط زیست آن ها بستگی دارد.
خبرنگاران | سرویس گیاهان و حیوانات - اسفنج های دریایی یکی از ابتدایی ترین دسته های حیوانات محسوب می شوند. این موجودات از نظر دانشمندان آمریکایی اولین جانداران روی زمین بوده اند. دانشمندان با تحقیق و مطالعه فروان توانستند به این نتیجه برسند که کوآنوفلاژله نیاکان اولیه اسنفج دریایی است. این جانوران که از ساده ترین موجودات روی زمین هستند، در اندازه های چند میلیمتری تا چند متری یافت می شوند. اسفنج های دریایی با رنگ های خاکستری، قرمز، نارنجی، آبی، بنفش و سیاه وجود دارند و در آب های شور مانند دریا و در عمق های زیاد زندگی می نمایند. اسفنج ها در دهه نوزده جز جانوران به شمار آمدند. این جانوران خود را به سنگ ها گیر داده و به این اجسام داخل دریا خود را می چسباند.
نکته مهم: نباید اسفنج دریایی را با مرجان دریایی اشتباه بگیریم! اسفنج ها نرم هستند، اما مرجان ها مانند صخره سفت و محکم اند.
بیشتر بدانید:مرجان های دریایی در چه محیطی زندگی می نمایند؟تغذیه اسفنج
شقایق دریایی دستگاه گوارش ندارد. این جانوران برای تغذیه خود از روش فیلتری استفاده می نمایند؛ به نحوی که با گذاشتن یک فیلتر در راستا روزنه هایش آب و مواد موجود در آب را وارد بدن خود می نماید و موادی که می تواند از آن تغذیه کند را به دست می آورد. این جاندار ذرات میکروسکپی غذا را برای تغذیه کردن به همراه آب وارد بدن خود می نماید.
سطح بدن این جاندار پر از سوراخ است به صورتی که با ضربه سلول ها به یک دیگر آب جریان پیدا می نماید. آبی که جریان پیدا می نماید وارد بدن اسفنج دریایی می شود و این جانور اکسیژن و مواد مغذی مورد احتیاج را دریافت می نماید. این جریان آب از سوراخی که در راس بدن اسفنج دریایی قرار گرفته است به بیرون تخلیه می شود. برخی از سطوح درونی و یا سطح های درونی بدن اسفنج های دریایی از سلول های تاژک دار پر شده است. هضم اسفنج های دریایی به صورت درون سلولی انجام می گیرد. یعنی غذا ابتدا وارد سلول های بدن شده و سپس گوارش و تجزیه می شود.
سیستم تنفس
همانطور که در قبل اشاره کردیم بدن اسفنج دریایی به صورتی مشبک است که با ایجاد جریان در آب، اکسیژن مورد احتیاج اسفنج دریایی را برای تنفس فراهم می نماید. این اکسیژن توسط سلول های مختلف موجود در بدن اسفنج دریایی، جذب می شود. این جانور آبزی فقط در آب می تواند تنفس کند و زنده بماند. بدن اسفنج های دریایی از تعداد زیادی سوراخ مانند کانال و یا اتاقک تشکیل شده است و از بین آن ها آب عبور می نماید. اسفنج در کل بدنش عضو متحرک ندارند. در واقع این اتاقک ها به نوعی دستگاه تنفسی اسفنج دریایی است.
سیستم برون ریز
در اسفنج های دریایی درون ریزی وجود ندارد و فقط غده هایی وجود دارد که برای برون ریزی از آن ها استفاده می نماید که مواد خروجی را به سطح ترشح می کننند. برخی از این ترشح ها به قدری قوی هستند که قادرند جوش های دردناکی را بر روی پوست انسان ایجاد کند.
فراوری مثل اسفنج
اسفنج ها دارای فراوری مثل جنسی و غیر جنسی هستند. این موجودات جدا جنس نام دارند. در روش غیر جنسی از طریق جوانه زدن و تشکیل یک کلنی که قادر به عظیم شدن است، فراوری مثل می نمایند.
در روش جنسی تخم ها و اسپرم ها در آب رها شده و بارو می شوند و نتیجه این باروری یک زیگوت است که شنا نموده و مکان های جدیدی را برای زندگی پیدا می نماید. این جانداران قادر به خود ترمیمی هستند و می توانند از یک تکه اسفنج دریایی، کل آن را بسازند.
سیستم اسکلتی و ماهیچه ای
اسکلت خارجی این جانوران معمولا از آهک درست شده است. بدن یک اسفنج های دریایی از سه گروه سلول تشکیل شده است. سلول های خارجی، سلول های اپیدرمی صاف هستند. سلول های داخلی، سلول های یقه ای با تاژک نام دارند که این قسمت باعث جریان آب در روزنه ها و قسمت های مرکزی عبور می دهد و در اخر آن را از طریق منفذ بالایی که در این جاندار وجود دارد، به بیرون منتقل می شود. اسکلت در اسفنج های دریایی متشکل از قطعه های کوچک سوزنی شکلی و یا سوراخ پروتئینی و یا ترکیبی از هر دو است.
کاربرد اسفنج دریایی در پزشکی و در داروسازی
اسفنج های دریایی در زمینه پزشکی و داروسازی یاری های بسیاری به انسان ها می نمایند. در ادامه به تعدادی از این فواید اشاره می کنیم:
- در دریا های جنوبی فرانسه، نوعی اسفنج دریایی به نام کران کران وجود دارد. این اسفنج دریایی می تواند یاری های شایانی را در فراوری دارو برای درمان سرطان به انسان ها انجام دهد. اسفنج دریایی کران کران مولکول های خاصی را فراوری می نماید که از این ماده فراوری شده، دارو به دست می آید. دانشمندان در کوشش هستند از این مواد، دارویی برای درمان آلزایمر به دست آورند.
- اسفنج های دریایی هالیکونا، که آن ها را می توان در خلیج فارس یافت، خواص ضد سرطان دارد. این اسفنج های دریایی، با ترشح سمی که باعث از بین رفتن دیگر سلول ها می شود، باعث ایجاد سدی دفاعی برای خود می شود. محققان، با مطالعه روی این سم توانستند به این نتیجه برسند که این ماده خواص ضد تکثیر دارد و می توان از آن برای جلوگیری از رشد سرطان و نیز یاری به درمان آن استفاده کرد. نوع مولکول های تشکیل دهنده این ماده و سایز رشته های این مولکول ها، به فراوری نمایندگان این اجازه می دهد که برای ساخت دارو، به راحتی به فراوری انبوه برسند.
- محققان آمریکایی به تازگی توانسته اند نوعی سرنگ طراحی نمایند که داخل سرنگ ریز اسفنج وجود دارد که اگر آن را به داخل یک زخم تزریق کنیم، به سرعت یک دیوار در مقابل خونی که از بدن خارج می شود، ایجاد می نماید. در مکان هایی مثل میدان جنگ، بند آوردن سریع خون کاری بسیار ضروری و مهم است. در این موقعیت می توان با استفاده از این سرنگ، خون مجروح را سریعا بند آورد. مواد داخل این سرنگ ها که از اسفنج های ریزی تشکیل شده است، به نحوی هستند که با استفاده از یک اپلیکاتور به داخل زخم تزریق شده و یک دیوار در مقابل جریان خونی که خارج می شود، می کشد. این عمل باعث قطع فوری خونریزی می شود.
- گروهی از محققان راه جدیدی را برای به دست آوردن داروی دیابت با استفاده یک ماده از اسفنج دریایی کشف نموده اند. این ماده در بافت های خود دارای انسولین است. این نوع اسفنج دریایی هوشمند در تنش بین سطح های قند خون برای به دست آوردن انسولین مورد احتیاج، عظیم و کوچک می شود. همچنین از این روش برای انتقال دادن دارو های سرطانی به قسمت های مورد نظر می توان استفاده کرد.
وقتی انسولین آزاد می شود، سطح قند خون کاهش می یابد و باعث می شود تا اسفنج دریایی منقبض می شود و انسولین اضافی فراوری شده را ذخیره کند. اگر این روش را کمی ساده تر کنیم، برای مبارزه با تومور های سرطانی کاربردی است. تومور های سرطانی در محیطی اسیدی قرار دارند و تعداد یون هیدروژن در این مکان ها به شدت بالاست. اگر مخرن های اسفنج های دریایی همراه با دارو های ضد سرطانی پر شود، دارو قادر است که در لحظه برخورد کیتوزان با کاتیون های هیدروژن در تومور های سرطانی یا سلول های سرطانی آزاد شود. این روش برای یاری به بیمار ان دیابتی به صورت کامل جواب داده است، اما برای بیمار های سرطانی هنوز روی انسان امتحان نشده، ولی با گسترش این روش خیلی از بیمار ان سرطانی با استفاده از آن می توانند در درمان بیماری سرطان قدم بلندی بر دارند.