ایران سرزمینی مجذوب کننده و مستعد و جوان برای گردشگری ماجراجویانه است - ایستگاه بازی

گردشگری ماجراجویانه مفهومی بسیار گسترده است و سطح و درجه های مختلفی دارد؛ از پریدن با لباس بال دار از ارتفاع (Wingsuit) و اسکی روی برف های نکوبیده تا نوشیدن چای کنار آتش در کویر جز گردشگری ماجراجویانه محسوب می گردد و تعاریف خاص خود را دارد. در این زمینه پژوهش های زیادی شده و تعاریف مختلفی هم وجود دارد. بعضی به خطرناک بودن و بعضی هم بر دور دست بودن آن تاکید دارند، اما بنا به تعریف انجمن جهانی گردشگری ماجراجویانه (ATTA)، گردشگری ماجراجویانه، گونه ای از گردشگری شامل اکتشاف یا سفر با احتمال خطر (ریسک) پذیرفته شده (و احتمالا واقعی) است و نیاز به مهارت های مخصوص و فعالیت جسمی دارد.

گردشگری ماجراجویانه، به هر گونه از گردشگری گفته می گردد که دو مورد از سه مورد فعالیت جسمی، تبادل یا تعامل فرهنگی و سر و کار داشتن با طبیعت را در خود داشته باشد. در این تعریف تاکیده شد که فرد در گردشگری ماجراجویانه برای اکتشاف به دل طبیعت می رود، در حالی که از وجود ریسک پذیرفته شده و احتمال خطر آگاه است و بی تردید وقتی در فعالیت های ماجراجویانه حاضر می گردد باید آمادگی جسمی و مهارت کافی برای آن فعالیت را داشته باشد.

گردشگری ماجراجویانه براساس سطح ریسک به دو دسته راحت (Soft) و سخت (Hard) تقسیم می گردد، در گردشگری ماجراجویانه راحت (Soft Adventure) اندازه خطرپذیری پایین است و هر فردی می تواند در آن شرکت کند و همه علاقمندان می توانند در این نوع گردشگری شرکت کنند؛ اما گردشگری ماجراجویانه سخت (Hard Adventure) فعالیت های تخصصی و حرفه ای است که مهارت و تجهیزات خود را می طلبد، مدت زمان حضور در طبیعت بیشتر است و معمولا در محیط دور دست انجام می گردد و فقط افراد حرفه ای می توانند در آن شرکت کنند.

در گردشگری ماجراجویانه هنوز در ابتدای راه هستیم

کیانوش محرابی پیرامون اینکه ایران سرزمینی مجذوب کننده و مستعد و جوان برای گردشگری ماجراجویانه است، گفت: تنوع طبیعی شگفت انگیز ایران باعث شد بتوان شاخه های متنوع گردشگری ماجراجویانه را در ایران برنامه ریزی و اجرا کرد. بعضی کشورها تنوع طبیعی زیادی ندارند مثلا فقط دارای منطقه ها جنگلی یا کوهستانی یا کویری، دریایی و ... هستند، اما طبیعت ایران بسیار متنوع است و همین امر، تنوع و گستردگی فعالیت های ماجراجویانه و طبیعت محور را ایجاد کرده است.

مدرس و راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه نمود: اگر چه جاذبه های فرهنگی ایران بسیار غنی و مجذوب کننده است، اما جاذبه های طبیعی متنوع تر و گسترده تر هم داریم؛ با این حال در گردشگری ماجراجویانه در ابتدای راه قرار داریم و تازه کار هستیم، حتی در بسیاری از شاخه ها، هنوز با الفبای آن هم آشنا نشدیم.

کشورهای زیادی در گردشگری ماجراجویانه پیشرفت کرده اند و سابقه فراوانی دارند؛ گردشگران اروپایی و آمریکایی سالیان زیادی است که به نقاط مختلف جهان سفر می کنند، قایق سواری در رودخانه های خروشان (رفتینگ) حدود 50 سال پیش در آمریکا و حدود 40 پیش در نپال و هند از طریق اروپایی ها راه اندازی شد.

عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی رفتینگ شرح داد: گردشگری ماجراجویانه، یک مقوله بین المللی با ویژگی ها و استانداردهای خاص خود است که قانون گرایی در آن بسیار معین کننده است. به همین دلیل گردشگری ماجراجویانه در کشورهای اروپایی بسیار توسعه پیدا کرده و اندازه حوادث در آنها نسبت به کشورهای آسیایی و آفریقایی بسیار کمتر است.

محرابی گفت: با این ظرفیت و تنوع طبیعت ایران سرزمین جوان گردشگری ماجراجویانه (Young Land of Adventure Travel) است، سرزمین بسیار مجذوب کننده و مستعد برای این گردشگری اما جوان است و بسیار جای کار دارد تا به نقطه مطلوب برای گردشگران حرفه ای خارجی برسیم.

وی اضافه نمود: ایران به اندازه ای برای گردشگران مجذوب کننده است که اکنون هم با وجود همه گیری کرونا، تعداد زیادی گردشگر ماجراجوی خارجی از روش های مختلف مثلا دریافت ویزا گردشگری سلامت به ایران آمدند، همین الان هم گروهی در ایران حضور دارند، البته آنها به دلیل تبلیغات هدفمند و هوشمندانه جذب نشده اند، بلکه براساس تحقیق و علاقه شخصی خودشان راهی سرزمین ما شده اند.

رئیس کمیته توسعه پایدار فدراسیون بین المللی رفتینگ گفت: سفر قایقران ها، اسکی بازان و کوهنوردان حرفه ای خارجی در ایران نتیجه تحقیق خودشان بوده است یا از طریق سایر گردشگران حرفه ای ، علاقمند سفر به ایران شده اند، این افراد معمولا می خواهند یا سفری متفاوت داشته باشند یا رکوردی در ایران به نام خود ثبت کند.

در جذب گردشگران ماجراجویانه بسیار ضعیف عمل کرده ایم، بهتر بگویم هیچ کاری نکرده ایم، در بازاریابی ها فقط جاذبه های گردشگری فرهنگی تاریخی ایران تبلیغ و معرفی شده است، هنوز برای معرفی جاذبه های گردشگری ماجراجویانه هیچ کاری انجام نداده ایم، حتی جاذبه های گردشگری طبیعی را به گردشگران جهان معرفی نشده است. فقط بعضی اوقات در نمایشگاه شاید یکی دو شرکت کارهایی انجام داده باشند که باید گسترده تر و هدفمندتر گردد.

سرمایه گذاری برای تبلیغات طبیعت گردی و گردشگری ماجراجویانه

محرابی گفت: نتیجه چند سال تحقیق سازمان جهانی گردشگری (UNWTO) در زمینه گردشگری ماجراجویانه این است که مهمترین منبع برای گردشگران ماجراجو برای انتخاب مقصد اینترنت است؛ تبلیغات گردشگری باید به گونه ای باشد که وقتی علاقه مندان در موتورهای جستجوگر اینترنت، ایران را جست وجو می کنند تصاویر طبیعت ایران ابتدا نمایش داده گردد، اگر در اینترنت نام ویتنام و فیلیپین جستجو گردد چندین صفحه تصاویر شگفت انگیز طبیعت این دو کشور قبل از هر چیزی دیده می گردد.

رئیس کمیته توسعه پایدار فدراسیون بین المللی قایق سواری در رودخانه های خروشان تاکید کرد: باید در بازاریابی و تبلیغات گردشگری ماجراجویانه سرمایه گذاری گردد، هنوز هم بسیاری از گردشگران موقعیت جغرافیایی، تنوع اقلیمی و ظرفیت های طبیعی ما را نمی شناسند.

جاذبه های فرهنگی ایران مورد توجه بسیاری از گردشگران خارجی است و آن را به خوبی می شناسند و علاقه دارند به ایران بیایند زیرا بیشتر گردشگران خارجی در سفر به مصر، یونان، ایتالیا هر جایی را بازدید می کنند از ایران یا پرشیا (Persia) بی اختیار سخن به میان می آید، داستانهایی را می شوند که یک سر آن ایران است؛ ایران باستان همواره بر این تمدن ها تاثیرگذار بوده و گردشگران علاقمند هستند که این سرزمین تاریخی و باستانی و فرهنگی را ببیند.

محرابی گفت: این نوع تبلیغاتی درباره جاذبه های فرهنگی، تاریخی و باستانی در مورد جاذبه های طبیعی ایران وجود ندارد و گردشگری که در رودخانه ای در برزیل قایقرانی می کند نمی داند در ایران هم رودخانه عمیق و خروشان وجود دارد، جاذبه های طبیعی ایران ممکن است بیشتر از جاذبه های فرهنگی کشش داشته باشد و گردشگران را جذب کند.

راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه نمود: یک یا دو بار بازدید از یک اثر تاریخی ممکن است برای یک گردشگر کافی باشد، مگر اینکه او محقق باشد یا کشف نوی در مورد آن اثر اجرا شده باشد. اما مثلا در مورد صعود دماوند، برای بسیاری از کوهنوردان اولین صعود آغاز راه محسوب می گردد و ممکن است بارها از جبهه های مختلف به دماوند صعود کنند.

گردشگری ماجراجویانه جهانی تجربه های نو و متفاوت

محرابی انگیزه را از ویژگی های مهم گردشگری ماجراجویانه دانست و گفت: من به 60 کشور جهان سفر کرده ام، از بسیاری از کشورها هم چند بار دیدن کرده ام. برای مثال23 بار به هند سفر رفتم و بیش از 30 سفر در رودخانه های آلاکناندا و گنگ در شمال هند را تجربه کردم، اما همچنان بسیار علاقمندم که باز در این رودخانه ها قایقرانی کنم و سفرهای ماجراجویانه هیجان انگیز نوی را تجربه کنم.

عضو هیات مدیره فدراسیون بین المللی قایق سواری در رودخانه های خروشان گفت: در کشور خودمان بیش از 200 سفر در رودخانه هراز داشتم، اما هیچ 2 سفری در این رودخانه شبیه هم نبود؛ گردشگری بود که هر هفته به تور هراز می آمد و می گفت قایقرانی در هراز تنها تفریحی است که عادت کردم و دوست دارم، هر بار هم یک تجربه نو و فرق دارد.

راهنمای گردشگری ماجراجویانه اضافه نمود: طبیعت گردی و گردشگری ماجراجویی با گردشگری فرهنگی و تاریخی فرق دارد، فردی که اسکی می آموزد نه فقط یکبار بلکه تقریبا هر هفته به پیست دیزین می رود و هر بار هم حس عجیب و شگفت انگیزی دارد. تکرار و تجربه نو یکی از ویژگی های گردشگری ماجراجویانه است، اما این نوع گردشگری بسیار مهجور مانده است.